بررسی جرم‌شناختی مادۀ 599 قانون آیین دادرسی کیفری 1392

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 گروه حقوق دانشگاه بوعلی سینا ـ همدان

2 دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

اطفال و نوجوانان بزهکار غالباً بدون آن‌که ماهیت و قباحت رفتار ارتکابی خود را درک کنند نسبت به ارتکاب آن مبادرت می‌ورزند که این امر خود، ریشه در عوامل مختلفِ محیطی، شخصی و وضعی دارد. اما، واکنشی که در مقابل بزهکاریِ آنان از سوی کنشگران فرآیند کیفری صورت می‌پذیرد، بسیار اهمیت دارد؛ زیرا، امکان دارد که این واکنش نتیجۀ عکس داشته و به پایدار شدن بزهکاری در آنها بیانجامد. ازاین جهت، دادگاه کیفری اطفال و نوجوانان که در پرتو رویکرد افتراقی‌سازیِ فرآیند کیفری، خصیصه‌های بسیار مطلوبی در قانون آیین دادرسی کیفری1392یافته‌ است، می‌تواند از این قبیل آثار سوء، پیشگیری به عمل آورد. اما، قانونگذار در اقدامی عجیب، جرایم داخل در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح که توسط افراد زیرهجده سال ارتکاب می‌باید را بر مبنای ماده 599 قانون اخیرالذکر در صلاحیت این نهاد دانسته، از رویکرد افتراقی ـ حمایتیِ خود عدول و پاسخ‌دهی به این دسته از شهروندان را با نگرشی سختگیرانه مواجه نموده که با رهیافت‌های جرم‌شناسی علت‌شناسی و انتقادی کاملاً مغایر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminological review of Article 599 of the Criminal Procedure Code of 1392

نویسندگان [English]

  • Hadi Rostami 1
  • Seyed Poria Mousavi 2
1 Department of Law
2 Juvenil Criminal Law
چکیده [English]

Delinquent Children and adolescents, often commit a crime without knowing the nature of their behavior. This issue depends on different environmental, personal and circumstances factors. However, the response that is given by the Performers of the criminal process against their violation is very important, because it may have a different outcomes and will lead to the continuation of delinquency in them. For this reason, the Criminal Court of Children and Adolescents, which has the most desirable features in the Criminal Procedure Code of 1392 due to the Criminal Procedure Differentiation Approach Can prevent of harmful effects. But in a strange action, the legislator considers the crimes pertaining to the jurisdiction of the Armed Forces Judiciary to be committed by under-aged people under the authority of this institution And has withdrawn its differential-supportive approach and has responded to these categories of citizens with a rigorous attitude Which is fundamentally incompatible to the approaches to positive and critical criminology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Differentiating the proceedings
  • Children and Adolescents
  • Court
  • Inclusive Competence
  • Criminal Policy
استوت، بریان و جو ییتس، برایان ویلیامز. (1393)، جرم‌شناسی کاربردی. حمیدرضا ملک‌محمدی، مترجم. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
الهام، غلامحسین و برهانی، محسن. (1395). درآمدی بر حقوق جزای عمومی. جلد اول. تهران: نشر میزان.
خالقی، علی. (1396). نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ نهم. تهران: انتشارات شهر دانش.
سی ولش، براندون و فارینگتون، دیوید. پی. (1394). عوامل ریسک و عوامل حمایتی در ارتکاب جرم، سودابه رضوانی، مترجم. در دانشنامه پیشگیری از جرم آکسفورد. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
شاملو، باقر. (1392). عدالت کیفری و اطفال (شخصیت طفل، بزهکاری، دادرسی و پاسخ‌ها). چاپ اول. تهران: انتشارات جنگل.
قناد، فاطمه. (1393). پیشگیری رشدمدار و اجتماعی از جرم، در دانشنامه بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم. جلد اول. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
کاری‌یو، رویر. (1381). مداخله روانشناختی- اجتماعی زودرس در پیشگیری از رفتارهای مجرمانه. علی حسین نجفی ابرندآبادی، مترجم. مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره 35 و 36.
مهرا، نسرین. (1390). عدالت کیفری کودکان و نوجوانان. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1388). از حقوق کیفری تا حقوق کیفری صغار. دیباچه در عباچی، مریم. حقوق کیفری اطفال در اسناد سازمان ملل متحد. تهران: انتشارات مجد.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1391). درباره امنیت‌­شناسی (از حق بر تأمین تا حق بر امنیت). دیباچه در رضوانی، سودابه. مدیریت انسان‌مدار ریسک جرم. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1391). درباره سن و علوم جنایی. دیباچه در رجبی‌پور، محمود. مبانی پیشگیری اجتماعی رشدمدار از بزهکاری اطفال و نوجوانان. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1392). درآمدی بر پژوهش در نظام عدالت کیفری؛ فرصت‌ها و چالش‌ها در: بایسته‌های پژوهش در نظام عدالت کیفری؛ فرصت‌ها و چالش‌ها- مجموعه مقالات. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1395). جرم‌شناسی حقوقی (درآمدی بر جرم‌شناسی حقوق کیفری عمومی) در: دایره المعارف علوم جنایی - مجموعه مقاله‌ها. جلد دوم. چاپ دوم. تهران: نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1395). جرم‌شناسی در آغاز هزاره سوم، دیباچه در نجفی ابرندآبادی، علی حسین و هاشم بیکی، حمید. دانشنامه جرم‌شناسی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات گنج دانش.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1396). درباره افتراقی سازی سیاست جنایی. دیباچه در لازرژ، کریستین. درآمدی بر سیاست جنایی. علی حسین نجفی ابرندآبادی، مترجم. تهران: نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1396). سیاست جنایی، در نیازپور، امیرحسن. دانشنامه علوم جنایی اقتصادی. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
نیازپور، امیرحسن. (1396). حقوق کیفری اطفال و نوجوانان؛ فرآیند پاسخ‌دهی به بزهکاری اطفال و نوجوانان. چاپ دوم. تهران: نشر میزان.
 
Dezenbous, David. (2012). Preventive Justice and the Rule of Law Project, In: Ashworth, Andrew, etal, Prevention and the Limits of the Criminal Law, Oxford University Press.
Homel, Rose. (2005). Developmental Crime Prevention, in: Tilley, Nik, Handbook of Crime Prevention and Community Safety, WILLAN Publishing.
Lab, Steven P. (2014), Crime Prevention: Approaches, Practices and Evolutions, Anderson Publishing, ELSEVIER Publishing.
Tilly, Nick. (2009). Crime Prevention. WILLAN Publishing.