سوء استفاده از اطلاعات توسط مقامات دولتی در حقوق کیفری ایران و آمریکا با تاکید بر پیشگیری کیفری

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 استادیار حقوق جزا و جرم‌شناسی. دانشگاه تهران. ایران

2 کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی. دانشگاه تهران

چکیده

زمینه و هدف: یکی از مصادیق فساد آن است که مأموران دولتی از جایگاه خود سوء استفاده کرده و از این طریق برای خود یا نزدیکان خود منافعی را تحصیل کنند. این موضوع علاوه بر اسناد بین‌المللی در نظام حقوقی کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است و در قوانین جدیدی که در حوزه سوء استفاده از اطلاعات نهانی به تصویب رسیده است، علاوه بر جرم‌انگاری سوء استفاده از اطلاعات نهانی در بازار سرمایه، قانونگذاران به توسعه قلمرو این جرم به مأموران دولتی نیز توجه داشته‌اند.
روش: پژوهش حاضر، از دسته پژوهش‌های کاربردی محسوب شده و با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام شد.
یافته‌ها و نتایج: این رفتار که می‌توان از آن با عنوان سوء استفاده از اطلاعات نهانی دولتی یا همان رانت اطلاعاتی دولتی یاد کرد پدیده‌ای است که در بستر نابرابری در دسترسی به اطلاعات دولتی بین وابستگان به دولت و غیر آن حاصل می‌شود. برای جلوگیری از این وضعیت هم اقدامات کنشی برای رفع تعارض منافع و هم اقدامات واکنشی برای جرم‌انگاری این‌گونه سوء استفاده لازم است. همچنین لازم است همانند کشورهای دیگر این رفتار در سیاهه کیفری وارد شده و ضمانت‌اجرای مناسبی برای آن درنظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Misuse of Information by Government Officials in Iranian and American Criminal Law with Emphasis on Criminal Prevention

نویسندگان [English]

  • hamid bahreman 1
  • amirhossein ahmadi gheidary 2
1 Assistant Professor of Criminal Law and Criminology. University of Tehran.
2 Master of Criminal Law and Criminology. University of Tehran.
چکیده [English]

Background and Aim: One of the examples of corruption is that government officials abuse their position and thus gain benefits for themselves or their relatives. In addition to international documents, this issue has been considered in the legal system of different countries, and in the new laws that have been passed in the field of misuse of confidential information, in addition to criminalizing misuse of confidential information in the capital market, legislators The crime has also caught the attention of government officials.
Method: The present study is considered as an applied research and was conducted by descriptive-analytical method and using library resources.
Results and conclusion: This behavior, which can be referred to as the misuse of confidential government information or the rent of government information, is a phenomenon that occurs in the context of inequality in access to government information between government affiliates and others. To prevent this situation, both action measures to resolve conflicts of interest and response measures to criminalize such abuse are necessary. It is also necessary, as in other countries, to include this behavior in the criminal record and to guarantee its proper execution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abuse
  • Confidential Information
  • Government Officials
  • Economic Crime
‏ابراهیمی، شهرام. (۱۳۹۲). تحلیل جرم‌شناختی جرائم ماموران نظام مالیاتی از منظر فنون خنثی سازی. مجموعه مقالات همایش ارتقاء سلامت اداری نظام مالیاتی. همایش ارتقاء سلامت اداری نظام مالیاتی. تهران: نشر میزان.
‏‏بارانی، محمد. (۱۳۹۳). پیشگیری از جرائم جهانی (تعهد بین‌المللی دولت ها). تهران: نشر میزان.
توسلی زاده، توران. (۱۳۹۰). پیشگیری از جرائم اقتصادی. تهران: نشر جنگل.
‏توکلی، عبدالله. (۱۳۹۰). سنجش فساد اداری: درآمدی بر تبیین الزامات روش‌شناختی طراحی شاخص ملی. روش‌شناسی علوم انسانی، 17(69)، صص 193-216.
جلیلی، محدثه. (۱۳۹۷). شاخص‌های سنجش فساد. تهران: مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.
‏جندلی، منون. (۱۳۹۳). درآمدی بر پیشگیری از جرم. شهرام ابراهیمی، مترجم. تهران: نشر میزان.
‏خسروی، رضوان؛ مهدی فرد، علی؛ حق طلب، علی اصغر؛ جعفری، جلال و یوسف‌وند، آقاعلی. (۱۳۹۶). تحولات مجازاتهای بدنی در سیاست کیفری ایران بر مبنای اسناد بین‌المللی حقوق بشری. علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد شوشتر). 11(ویژه نامه پیشگیری از جرم و حقوق)، صص 531-558.
‏بونی، اس. فیشر و استیون، پی. لب. (۱۳۹۳). دانشنامه بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم. اساتید حقوق کیفری و جرم‌شناسی سراسر کشور، مترجمان. تهران: مرکز تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری و نشر میزان.
‏فضلی نژاد، سیف الله و احمدیان، مرتضی. (۱۳۸۹). اقتصاد رانتی در ایران و راه‌های برون رفت از آن. مجله اقتصادی - ماهنامه بررسی مسایل و سیاست‌های اقتصادی، شماره های 11 و 12، صص 129-158.
‏مرآت نیا، منصوره. (۱۳۷۹). رانت اقتصادی (بهره مالکانه) در طرح‌های توسعه شهری. مدیریت شهری، شماره 1.
میلانی، علیرضا و حبیبی، اصغر. (۱۳۹۵). بررسی رانت در اقتصاد ایران. مطالعات علوم اجتماعی، 2(1)، صص 66-73.
‏ناصری، ناهید. (۱۳۹۵). عوامل خطر فساد مالی از نظر کواه و هوبرتس و اهرم‌های پیشگیری از آن. کانون وکلای دادگستری اردبیل، شماره 2، صص 227-254.
‏نوذری فردوسیه، محمد؛ زارع کار، علی؛ خیرخواه، حامد و عبداللهی، سیدامید. (۱۳۹۵). پیشگیری وضعی از فساد اداری در قوانین جمهوری اسلامی ایران. مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، 2(1/3)، صص 77-85.
‏نورزاد، مجتبی. (۱۳۹۰). قرین‌شناسی جرم اقتصادی. تحقیقات حقوقی، 4(1).
‏نیازپور، امیرحسن. (۱۳۹۴). پیشگیری از فساد اداری - مالی در پرتو «آیین نامه پیشگیری و مقابله نظام‌مند و پایدار با مفاسد اقتصادی در قوه مجریه ۱۳۹۲». راهبرد، 24(76)، صص 61-78.
‏یوسفی نژاد، علی. (۱۳۸۵). رانت خواهی و فساد مالی در اقتصاد ایران با توجه به نقش و جایگاه کارگزاران و بیت المال در اسلام. دانشکده علوم انسانی، 15(64)، صص 145-167.
 
Kalo, Joseph J. (1974). Deterring Misuse of Confidential Government Information: A Proposed Citizens’ Action. Michigan Law Review, 72(8), pp 1577-1610
Reinikka, Ritva., & Svensson, Jakob. (2006). Using Micro-Surveys to Measure and Explain Corruption. World Development, 34(2), pp 359-370. https://doi.org/doi:10.1016/j.worlddev.2005.03.009.