مسئولیت کیفری سیال، بنیاد مسئولیت کیفری در اسلام

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

دادیار اجرای احکام کیفری دادسرای شهرستان بجنورد

چکیده

زمینه و هدف: در هر نظام حقوقی، مسئولیت کیفری، ریشه در آموزه‎‌های انسان‌شناسانه‌ای دارد که آن نظام حقوقی در بستر آنها پایه‌ریزی شده است. براساس اندیشه‌های انسان‌شناسانه اسلام، جایگاه و مرتبه انسان‌ها متناسب با داشته‌ها و استعداد‌هایشان، با یکدیگر متفاوت است؛ به‌گونه‌ای که نمی‌توان هیچ دو انسانی را یافت که از شرایط یکسانی بهره‌مند باشند.
روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است. روش انجام پژوهش توصیفی - تحلیلی است و مطالب پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‌ای مرتبط با موضوع جمع‌آوری شد.
یافته‌ها و نتایج: از دیدگاه اسلام هرکس مسئول شرایط پیرامونی خود بوده و ستمی بر او نرفته است. دین اسلام در عین مسئول شمردن انسان نسبت به همه این تفاوت‌ها، در موضوع مسئولیت کیفری، رویکرد دیگری برگزیده و همه این گوناگونی‌ها را به رسمیت می‌شناسد و هرکس را به نسبت داشته‌هایش، مسئول اعمال خویش می‌داند؛ بنابراین با توجه به تفاوت انسان‌ها با یکدیگر، میزان مسئولیت کیفری آنها نیز گوناگون خواهد بود، از این رو مسئولیت کیفری در اسلام، یک مفهوم نسبی بوده که نسبت به افراد گوناگون، دچار نوسان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Unsolidified Criminal Liability: Foundation of Criminal Liability in Islam

نویسنده [English]

  • seyyed mehdi pourmousavi
Assistant for the execution of criminal sentences of Bojnourd city court
چکیده [English]

Background and Aim: In any legal system, criminal liability is rooted in the anthropological teachings on which that legal system is based. According to the anthropological ideas of Islam, the position and rank of human beings are different according to their possessions and talents; In such a way that no two human beings can be found to enjoy the same conditions.
Method: The present study is applied in terms of purpose. The research method is descriptive-analytical and the research data were collected using library resources related to the subject.
Results and conclusion: From the Islamic point of view, everyone is responsible for their surroundings and has not been oppressed. The religion of Islam, while holding man responsible for all these differences, has taken a different approach to the issue of criminal liability and recognizes all these differences and holds everyone responsible for his actions in proportion to what he has; Therefore, due to the differences between human beings, the degree of their criminal responsibility will be different, so criminal liability in Islam is a relative concept that will fluctuate towards different people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • legal system
  • Unsolidified criminal liability
  • principle of punishment individualization
  • criminal liability in Islam
ابن بابویه، محمد بن علی. (1413). من لا یحضره الفقیه، جلد چهارم. چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابن حیوان، نعمان بن محمد. (1385). دعائم الاسلام، جلد دوم. چاپ دوم. قم: موسسه آل البیت.
برقی، احمد بن محمد. (1371). محاسن، جلد اول. چاپ دوم. قم: دارالکتب.
جرد و مؤلفان. (1394). ژنتیک پزشکی جرد. ندا منصوری و  سیروس عظیمی، مترجمان. چاپ اول. تهران: اطمینان.
حیدری، علی مراد. (1394). حقوق جزای عمومی. چاپ اول. تهران: سمت.
وایت، راب و هینز، فیونا. (1394). جرم و جرم شناسی. علی سلیمی، مترجم. چاپ هفتم. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
صدرالمتألهین، محمد. (1361). عرشیه. تهران، انتشارات مولی، 1361
صفار، محمد بن حسن. (1404). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلی الله علیهم. چاپ دوم. قم: مکتبة آیت الله مرعشی نجفی.
طوسی، ابو جعفر. (1407). الخلاف. جلد دوم. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طوسی، ابوجعفر. (1387). المبسوط فی الفقه الامامیة. جلد ششم. چاپ سوم. تهران: المکتبة المرتضویة.
علی بن الحسین علیهم‌السلام. (1376). صحیفه سجادیه. چاپ اول. قم: الهادی.
فلچر، هیو و هیکی، آیور. (1394). درسنامه ژنتیک. برومند حسینی، مترجم. چاپ اول. تهران: برای فردا.
قمی، عباس. (1383). مفاتیح الجنان. چاپ چهاردهم. قم: دانش.
قمی، علی بن ابراهیم. (1404). تفسیر قمی، جلد اول. چاپ سوم. قم: دارالکتب.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1429). الکافی. جلد اول. چاپ اول. قم: دارالحدیث.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1429). الکافی. جلد سوم. چاپ اول. قم: دارالحدیث.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1429). الکافی. جلد یازدهم. چاپ اول. قم: دارالحدیث.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1429). الکافی. جلد چهاردهم. چاپ اول. قم: دارالحدیث.
گوسوآمی، آمیت.(1393). خدا نمرده است. یاسمن سیامکی، مترجم. چاپ اول. تهران: هورمزد.
مجلسی، محمدباقر. (1403). بحارالانوار. جلد شصت و ششم. چاپ دوم. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.