نقش انگیزه در تحقق جرم و میزان مجازات در حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. تهران. ایران

2 دانشجوی دکتری جرم‌یابی. دانشگاه علوم انتظامی امین. تهران. ایران

3 دانشجوی دکتری تخصصی حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند. ایران

4 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. ایران

چکیده

زمینه و هدف: یکی از عناصر لازم برای تحقق جرم عنصر معنوی است یعنی فعل و انفعالات ذهنی مرتکب که دارای اجزائی از قبیل علم به حکم و موضوع؛ سوء نیت عام و سوء نیت خاص؛ و انگیزه است. انگیزه که گاهی از آن به داعی، باعث و غرض تعبیر می‌شود عبارت است از عوامل درونی مانند حسد، عشق، انتقام، لذت طلبی، شهرت طلبی، عدالت خواهی و... که هدف نهایی از ارتکاب جرم است و مرتکب را به سوی ارتکاب جرم سوق می‌دهد. در واقع می‌توان گفت انگیزه عامل حرکت و انجام کار است.
روش: این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای می‌کوشد تا آموزه‌های کیفری در رابطه با انگیزه در تحقق جرم مسئولیت کیفری و مجازات ها را از منظر مکاتب گوناگون بررسی کند.
یافته‌ها و نتایج: در این پژوهش ضمن اشاره‌ای به عنصر معنوی و ارکان آن به‌طور ویژه به انگیزه می‌پردازد در پایان با بررسی و تکیه بر نظرات علمای حقوق جزا تبیین می‌شود که انگیزه در تحقق جرم هیچ تاثیری ندارد و رابطه میان انگیزه سوء و سوء نیت‏ خاص را می‏توان رابطه عموم و خصوص مطلق‏ دانست. با این توضیح که هرگاه انگیزه‏ مجرمانه خاصی را قانون‌گذار جزء ارکان جرم‏ قرار داده باشد، سوء نیت خاص تلقی می‏شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Motivation in Commission of Crime and the Amount of Punishment in Iranian Law

نویسندگان [English]

  • mohammad Gholizadeh SoltanAbadi 1
  • mohammad safari 2
  • Hamidreza Mohammadzadeh Mehne 3
  • Ruhollah Shadman 4
1 PhD student in Social Communication Sciences. Islamic Azad University, Science and Research Branch. Tehran. Iran. (Corresponding Author).
2 PhD student in crime detection. Amin Police University. Tehran. Iran
3 PhD student in Criminal Law and Criminology, Islamic Azad University of Birjand. Iran.
4 MA in Clinical Psychology from Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran. Iran
چکیده [English]

Background and Aim: One of the necessary elements for committing a crime is the spiritual element, ie the perpetrator's mental interactions, which have components such as knowledge of the sentence and the subject; General malice and specific malice; And motivation. Motivation, which is sometimes interpreted as the cause, is the internal factors such as jealousy, love, revenge, hedonism, fame, justice, etc., which is the ultimate goal of committing a crime and the perpetrator to commit The crime drives. In fact, it can be said that motivation is the cause of moving and doing work.
Method: This descriptive-analytical method uses library resources to examine the criminal teachings on the motivation to commit a criminal responsibility and punishment from the perspective of different schools.
Results and conclusion: In this study, while referring to the spiritual element and its elements, it pays special attention to motivation. Finally, by examining and relying on the opinions of criminal law scholars, it is explained that motivation has no effect on crime Specific can be considered as absolute public-private relationship. Explaining that whenever the legislature has made a specific criminal motive one of the elements of a crime, can be is considered as special malice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spiritual element
  • Motivation
  • crime
  • Punishment
  • procedural law
اردبیلی، محمدعلی (1384)؛ حقوق جزای عمومی. جلد اول. چاپ هشتم. تهران: میزان.
استرکی، اکبر؛ قنبری، حبیب و خراسانی، اسماعیل. (1399). بررسی جرائم و تخلفات کارکنان ناجا ناشی از فضای مجازی. دانشکده علوم و فنون اطلاعات و آگاهی. پایان‌نامة مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت حفاظت اطلاعات. تهران.
افراسیابی، محمداسماعیل. (1376). حقوق جزای عمومی. جلد اول. چاپ دوم. تهران: انتشارات فردوسی.
جیشانپور، هادی. (1395). جرائم مطلق و مقید و مبانی و مصادیق آن. اولین کنفرانس ملی حقوق و علوم جزا. تهران.
ربیعی، ناصر. (1384). بررسی وضعیت اجتماعی، اقتصادی زنان مجرم و بزهکار در شهر تهران. مجله اصلاح و تربیت، 4(50)، صص 42-45. قابل بازیابی از: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/960459
سروستانی، رحمت‌الله. (1386). آسیب‌شناسی اجتماعی جامعه‌شناسی، انحرافات اجتماعی. تهران: سمت.
شامبیاتی، هوشنگ. (1387). حقوق جزای عمومی. جلد اول. چاپ نهم. تهران: انتشارات ژوبین.
صانعی، پرویز. (1372). حقوق جزای عمومی. جلد اول. چاپ پنجم. تهران: انتشارات گنج دانش.
علی‌آبادی، عبدالحسین. (1353). حقوق جنایی. جلد اول. چاپ پنجم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عمید، حسن. (1386). فرهنگ فارسی عمید. جلد دوم. چاپ یازدهم. تهران: انتشارات امیر‌کبیر.
غفاری چراتی، صالح و سعید اکرادی. (1395). معیارهای احراز جرائم مطلق و مقید. تهران: سومین همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران.
قجاوند، کاظم. (1388). کلیات جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی. مجله اصلاح و تربیت، 8(93)، صص 31-36. قابل بازیابی از: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/588499
قمری، مسعود و محمدعلی حاجی ده‌آبادی. (1397). جایگاه انگیزه در میان عوامل تشکیل‌دهنده جرم. کنفرانس ملی اندیشه‌های نوین و خلاق در مدیریت، حسابداری مطالعات حقوقی و اجتماعی.
کلانتری، کیومرث؛ قدسی، ابراهیم و صفریان برمی، محمدرضا. (1385). جایگاه انگیزه در حقوق کیفری ایران. پایانامه کارشناسی ارشد. دانشگاه مازندران. دانشکده حقوق و علوم سیاسی. مازندران.
کی نیا، مهدی. (1374). مبانی جرم‌شناسی. جلدهای اول و دوم. تهران: دانشگاه تهران.
گلدوزیان، ایرج. (1391). قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح در نظم حقوقی کنونی. تهران: انتشارات جنگل جاودانه.
محسنی، مرتضی. (1375). حقوق جزای عمومی. جلد دوم. چاپ اول. تهران: انتشارات گنج دانش.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1384). تغریرات جامعه‌شناسی جنایی. تهران: دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
هوشی ورزل، خدیجه. (1394). انگیزه در روان‌شناسی: انگیزه شغلی و انگیزه در تبهکاری و جرم. دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی.