واکاوی قتل‌های سریالی محمد بیجه از منظر جرم‌شناسی رشدمدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی. دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد جزا و جرم‌شناسی. دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دانشگاه تهران

چکیده

زمینه و هدف: قتل‌های سریالی از دیدگاه جرم‌شناسی دارای جایگاه ویژه‌ای است. در واقع، اینکه چرا برخی از افراد همانند محمد بیجه اقدام به قتل قربانیان متعدد می‌کنند مسئله اصلی جرم‌شناسی است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتکاب قتل‌های سریالی محمد بیجه از منظر جرم‌شناسی رشدمدار است.
روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش از نوع توصیفی – تحلیلی است که از طریق مطالعه موردی و با هماهنگی مراجع انتظامی به بررسی کیفری و پرونده شخصیت مجرم پرداخته و براساس مبانی نظریه جرم‌شناسی رشدمدار، به توصیف و تحلیل عوامل خطر گرایش به جرم در شخصیت و روند رشد مجرم پرداخته شد.
یافته‌ها و نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که قاتل به هر دلیلی که دست به قتل زده باشد مجرم است و به‌جز موارد استثنا، هیچ دلیلی مبنی بر اشخاصی که انگیزه قتل را در فرد ایجاد کرده‌اند پذیرفته نیست، اما از منظر جرم‌شناسی رشدمدار انگشت اتهام به سوی خانواده و اجتماعی که فرد در آن بزرگ شده است و عواملی که باعث ایجاد انگیزه در قاتل شده است، دراز است و این دیدگاه نگاهشان به قاتل و دلیل ارتکاب قتل‌های سریالی با هم تفاوت اساسی دارد. اگر تمام جوانب ارتکاب قتل‌های سریالی در حقوق کیفری با استمداد از جرم‌شناسی رشدمدار باشد می‌تواند دلایل دقیق‌تری برای انگیزه ارتکاب قتل پیدا کرده که هم در آینده برای دستگیری قاتلان مفید باشد و هم با فرهنگ‌سازی و بالابردن آگاهی مردم می‌توان امکان تربیت افرادی از این دست را در جامعه کاهش داد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Serial Murders of Mohammad Bijeh from the Perspective of Developmental criminology

نویسندگان [English]

  • Mahmood Mahdavi 1
  • fariba bagheri 2
1 Tehran University faculty member
2 Master of Criminal Law and Criminology. University of Tehran
چکیده [English]

Background and Aim: Serial killings have a special place from a criminological point of view. In fact, why some people, such as Mohammad Bijeh, kill multiple victims is a major issue in criminology. The aim of the present study is to investigate the commission of serial murders of Mohammad Bijeh from the perspective of developmental criminology.
Method: The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. Through a case study and in coordination with law enforcement authorities, it investigates the criminal case of the offender and based on the principles of developmental criminology theory, to describe and analyze risk factors. The crime was addressed in the personality and developmental process of the offender.
Results & Conclusion: The results of the present study showed that the killer is guilty of any reason for the murder and, except in exceptional cases, no evidence has been accepted as to the persons who motivated the murder, but from the point of view of progressive criminology They look at the family and society in which the person grew up and the factors that motivated the killer, and this view of the killer and the reason for the serial killings is fundamentally different. If all aspects of serial murder in criminal law are developed with the help of growing criminology, it can find more precise reasons for the motive for the murder, which will be useful both in arresting murderers in the future and by cultivating culture and raising public awareness. Society reduced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Serial Murder
  • Developmental Criminology
  • Victimology
  • Mohammad Bijeh
اتکینسون، ماری. (1390). بهداشت روانی در مدارس، اکبر رهنما و محمدرضا فریدی، مترجمان. چاپ چهارم. تهران: نشر آییژ.
اردبیلی، محمدعلی. (1388).  کودکان در معرض خطر. تهران: انتشارات جنگل.
انصاف‌پور، غلامرضا. (1373). فرهنگ فارسی. چاپ اول. تهران: نشر زوار.
بابائی، محمدعلی. (1392).  کنشگری جرم. تهران: انتشارات مجد.
چلبی، مسعود و مبارکی، محمد. (1384). تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و جرم در سطوح خرد و کلان. مجله جامعه‌شناسی ایران، 6(2)، صص 3-44. قابل بازیابی از:  http://www.jsi-isa.ir/article_25377.html
حسینی کشاورز، معصومه. (1396). نظریه‌های فشار اجتماعی مبتنی بر عدم برابری فرصت‌ها، دورکیم و مرتون. پنجمین همایش ملی فقه، حقوق و علوم جزا.
خسروشاهی، قدرت‌االله و منصوری، حیدر. (1389). پیشگیری زودرس از بزهکاری با رویکرد خانواده‌مدار. مطالعات پیشگیری از جرم، 5(16)، صص 7-26. قابل بازیابی از: http://journals.police.ir/article_13517.html
زینالی، امیرحمزه. (1388). جهانی شدن اصل حمایت ویژه از کودکان. فصلنامه رفاه اجتماعی، 9(35)، صص 51-87. قابل بازیابی از: http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-113&sid=1&slc_lang=fa
ستوده، هدایت‌الله؛ میرزایی، بهشته و پازند، افسانه. (1389). روان‌شناسی جنایی. چاپ ششم. تهران: انتشارات آوای نور.
شریفی، ارکان و فتح‌الهی، فاضل. (1397). بررسی شیوه‌های مؤثر پیشگیری از جرم در حیطه جرائم (تخلفات) راهنمایی و رانندگی. فصلنامه دانش انتظامی لرستان، 6(24)، صص 128-179. قابل بازیابی از: http://lorestan.jrl.police.ir/article_91572.html
شفرز، برنهارد. (1383). جامعه‌شناسی جوانان. کرامت‌الله راسخ، مترجم. چاپ اول. تهران: نشر نی.
غلاملو، جمشید. (1389). نگاهی به گونه‌شناسی و مدل‌های تحلیلی قتل‌های سریالی. پژوهشنامه حقوق کیفری، 1(2)، صص 79-101. قابل بازیابی از:  https://jol.guilan.ac.ir/article_588.html
غلاملو، جمشید. (1390). علت‌شناسی قتل‌های سریالی بر مبنای اختلالات شخصیتی. فصلنامه حقوق پزشکی، 5(16)، صص 131-160. قابل بازیابی از: http://ijmedicallaw.ir/article-1-492-fa.html
کاری یو، روبر. (1381). مداخله روان‌شناختی - اجتماعی زودرس در پیشگیری از رفتارهای مجرمانه. علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، مترجم. مجله تحقیقات حقوقی، 5(35-36). قابل بازیابی از: https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56558.html
کی‌نیا، مهدی. (1388). مبانی جرم‌شناسی. جلد اول. چاپ نهم. تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
لورا، برک. (1386). روانشناسی جرم. یحیی سید محمدی، مترجم. جلد اول. تهران: انتشارات ارسباران.
محسنی، فرید. (1393). دستاوردهای نظری و عملی جرم‌شناسی رشدمدار. فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، 19(66)، صص 145-168. قابل بازیابی از: http://jlviews.ujsas.ac.ir/browse.php?sid=1&a_id=564&slc_lang=fa
معظمی، شهلا. (1388). بزهکاری کودکان و نوجوانان. تهران: دادگستر.
معین، محمد. (1376). فرهنگ فارسی معین. جلد اول. چاپ بیست و یکم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
ممتاز، فریده. (1381).  انحرافات اجتماعی، نظریه‌ها و دیدگاه‌ها. چاپ اول. تهران: شرکت سهامی انتشار.
مهدوی، محمود. (1397). پیشگیری از جرم (پیشگیری رشدمدار). چاپ سوم. تهران: انتشارات سمت.
یزدانی، کامبیز؛ خرمالی، بهزاد؛ حیدری‌فر، غلامرضا؛ رحیمیان، افسانه؛ رحمانی، منصوره؛ کلبادی، مهدیه و هاشمی، گلسادات. (1394). بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی و ویژگی‌های شخصیتی با منبع کنترل راتر در دانش‌آموزان سال سوم متوسطه شهرستان گنبد و گرگان سال 1393 و 1394. کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی. تهران.