پاسخ‌های نظام سیاست جنایی ایران در پیشگیری از بزهکاری کودکان کار و خیابانی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استادیار حقوق جزا و جرم‌شناسی. دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دانشگاه علامه طباطبائی. تهران

2 کارشناسی ارشد حقوق کیفری اطفال و نوجوانان، دانشکده‌ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی. تهران

چکیده

زمینه و هدف: سیاست جنایی و به‌طور ویژه سیاست جنایی مشارکتی، در صدد است تا با به‌کارگیری تمام ظرفیت‌های موجود از ارتکاب بزهکاری توسط کودکان کار و خیابان جلوگیری کرده و فعالیت‌های خود را از سطح فرهنگ‌سازی و تدوین قوانین تا اجرای عادلانه احکام قضایی و کیفری در رابطه با کودکان و نوجوانان مرتکب بزه در پیش گیرد. پژوهش حاضر باهدف واکاوی قوانین موجود، بررسی ظرفیت نهادهای دولتی و غیردولتی و به‌دنبال دستیابی به پاسخ سیاست جنایی ایران در پیشگیری از بزهکاری کودکان کار و خیابانی انجام شد.
روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی – تحلیلی است که داده‌های آن به روش کتابخانه‌ای از اسناد و قوانین و مقررات مرتبط جمع‌آوری شد.
یافته‌ها و نتایج:. برای پیشگیری کردن از بزهکاری کودکان کار، در کنار پاسخ‌های تقنینی و قضایی، باید به‌دنبال حذف عوامل بزه در میان کودکان بود. بزرگترین مشکل در مسیر کودکان، مشکلات اقتصادی و پیرو آن محرومیت از تحصیل و روی‌آوردن به ‌کار خیابانی است. مهمترین پاسخ‌های سیاست جنایی در عرصه غیرکیفری، ایجاد شرایطی برای تربیت و جامعه‌پذیری کودکان کار بزهکار است که در صورت روی آوردن به بزه و اعمال مجرمانه از ارتکاب مجدد به جرم خودداری کنند و به بیان بهتر، منفعتی در ارتکاب به جرم کسب نکنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Responses of Iran's Criminal Policy System in Preventing Delinquency of Working and Street Children

نویسندگان [English]

  • mohammadreza rahbarpour 1
  • Saeid sadat sadat hoseini 2
1 Assistant Professor of Criminal Law and Criminology. Faculty of Law and Political Science. Allameh Tabatabai University. Tehran
2 Master of Criminal Law for Children and Adolescents, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabatabai University. Tehran
چکیده [English]

Background and Aim: Criminal policy, and in particular participatory criminal policy, seeks to use all available capacities to prevent delinquency committed by working and street children and their activities from the level of culture and law-making to the fair implementation of judicial and criminal sentences in relation to children and adolescents who commit crimes. The present study was conducted with the aim of analyzing the existing laws, examining the capacity of governmental and non-governmental institutions and seeking to achieve a response to Iran's criminal policy in preventing delinquency of working and street children.
Method: The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. Data were collected by a library of documents and considering the related laws and regulations.
Results and Conclusion: In order to prevent delinquency of working children, in addition to legislative and judicial responses, the elimination of the causes of delinquency among children should be sought. The biggest problem in the path of children is economic problems and the consequent deprivation of education and turning to street work. The most important answers of criminal policy in the non-criminal field are to create conditions for the upbringing and socialization of delinquent working children who, if they turn to crime and criminal acts, refrain from committing a crime and, to put it better, do not benefit from committing a crime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • working child
  • street child
  • criminal policy
  • governmental institutions
  • non-governmental institutions
برنارد، تامس. اسنیپس و جفری. جرج ولد، الکساندر. (1392). جرم‌شناسی نظری. علی شجاعی، مترجم. چاپ ششم. تهران: انتشارات سمت.
حسینی، حسن. (1384). وضعیت کودکان کار و خیابان در ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، 5(19)، صص 155-174. قابل بازیابی از: https://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=1953&sid=1&slc_lang=fa
حق­نظری، محمدرضا؛ شایگان، فریبا. (1395). نقش مشارکت نهادهای مردمی در پیشگیری اجتماعی از جرم. فصلنامة پژوهشهای اطلاعاتی و جنایی، 11(44)، صص 33-52. قابل بازیابی از: http://icra.jrl.police.ir/article_18191.html
رجبی، فرناز و مهرا، نسرین. (1396). پاسخ‌دهی به بزه‌کاری کودکان و نوجوانان: تخمینی یا ترمیمی. فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، 13(2)، صص 85-121. قابل بازیابی از: https://jlap.srbiau.ac.ir/article_12283.html
غلامی، حسین. (1382). تکرار جرم. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
قاضی‌نژاد، مریم. (1393). بررسی عملکرد خدماتی سازمان‌های مردم‌نهاد و رابطه آن با بهزیستی کودکان کار و خیابانی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی و جامعه شناسی. دانشگاه الزهرا. تهران.
کراوس، رابرت و مورتون، دوچ. (1386). نظریه‌ها در روانشناسی اجتماعی. مرتضی کتبی، مترجم. چاپ پنجم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
کوشکی، غلامحسن. (1393). سازمان‌های غیردولتی: از انفعال تا مشارکت رو به فعال در تعقیب دعوای عمومی (با نگاهی به قانون آیین دادرسی کیفری). پژوهش حقوق کیفری، 2(4)، صص 65-86. قابل بازیابی از: http://ensani.ir/fa/article/345050
گودرزی، رضوان. (1399). امکان‌سنجی مطالعه و طراحی مراکز آموزش و نگهداری کودکان کار در بافت آسیب‌پذیر شیراز، مجله معماری شناسی، (14)، ص 33. قابل بازیابی از:  http://ensani.ir/fa/article/427575
مقدس جعفری، محمدحسین؛ ویسی‌نژاد، نورمحمد و درستی، امیرعلی. (1392). بررسی عوامل موثر بر پیدایش و گسترش پدیده کودکان کار، مطالعه موردری شهر اهواز. فصلنامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 7(2)، صص 55-72. قابل بازیابی از: http://ensani.ir/fa/article/318408
موسوی، عافیه ‌السادات. (1390). بزهکاری اطفال و نوجوانان. چاپ اول. تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
نوری نشاط، سعید. (1385). حق‌محوری در توسعه. تهران: انتشارات برگ زیتون.
وروایی، اکبر؛ محمدی، همت و نوریان، ایوب. (1395). مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد در فرایند کیفری. فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، 12(2)، صص 27-43. قابل بازیابی از: https://jlap.srbiau.ac.ir/article_9884.html